Boom na prywatne muzea trwa nieprzerwanie od blisko dekady. Bieżący rok przynosi kolejne wspaniałe inicjatywy kolekcjonerów i marszandów. To jednak zaledwie początek, bo jak przewidują analitycy tej dziedziny, na przestrzeni najbliższych pięciu lat powstanie aż 1200 nowych obiektów muzealnych w samych Chinach, z czego 400 będzie w rękach prywatnych. Mimo że Azja niezaprzeczalnie wiedzie prym, rozkwit prywatnego muzealnictwa jest globalnym trendem. To rodzaj odwrotu od krytyków w stronę kolekcjonerów, otwierający całkiem nowe możliwości prezentacji różnorodnych zbiorów, nawet tych najbardziej szalonych i nierozumianych przez szeroką publiczność. Podczas gdy sektor publiczny pokazuje dostojnych klasyków gatunku: Picassa, Matisse’a czy Moneta, kolekcjonerzy dzielą się ze światem sztuką cyfrową oraz przedstawiają rodzące się talenty z różnych dziedzin.
Wśród tych prywatnych muzeów, które wkrótce trafią do wszystkich ważnych przewodników po świecie sztuki, bez wątpienia będą: Marciano Art Foundation (Los Angeles, 2017), Pinault Collection (Paryż, 2018), Jameel Art Centre (Dubaj, 2018), GES2 (Moskwa, 2018) czy YSL Foundation (Marrakesz, 2017).
Bogatych doznań sensorycznych spodziewać należy się także w nowo otwartym Le Grand Musée du Parfum w Paryżu czy Vitra Schaudepot na granicy Niemiec i Szwajcarii.
Yves Saint Laurent Foundation, Marrakesz
To prywatne muzeum w całości poświęcone życiu i twórczości Yves’a Saint Laurenta zostało stworzone w ramach Fundacji Pierre’a Bergé i jest drugim, obok paryskiego, obiektem prezentującym dorobek projektanta. W skład kolekcji, która jesienią 2017 r. zostanie zaprezentowana szerokiej publiczności, wejdzie ok. 5000 sztuk odzieży, 15 000 akcesoriów haute couture oraz dziesiątki tysięcy szkiców i przedmiotów należących do Saint Laurenta.
Budynek muzeum zaprojektowała francuska firma architektoniczna KO. Ponad 4000 metrów kwadratowych powierzchni ekspozycyjnej mieści się przy Rue Yves Saint Laurent, tuż obok Jardin Majorelle, należącego do projektanta i Pierre’a Bergè. Czterysta metrów stałej wystawy prac Saint Laurenta zaaranżowano w oryginalnej scenografii projektu Christophe’a Martina. Budynek składa się z sześciennych form zbudowanych z cegły, której struktura imituje załamania tkaniny. Wnętrza kontrastują z dosyć skromną zewnętrzną fasadą, połyskując gładkimi powierzchniami i aksamitnymi okładzinami. Naturalne kolory terakoty współgrają z otoczeniem, nadając budynkowi „prawdziwy” charakter marokańskiej architektury.
Inauguracja muzeum zbiegnie się z ponownym otwarciem Fondation Pierre Bergé – Yves Saint Laurent w Paryżu, obiektu przechodzącego obecnie kapitalny remont.
Le Grand Musée du Parfum, Paryż
Siedemnastowieczny budynek przy Faubourg Saint-Honoré 73 w Paryżu kryje emocjonującą historię zapachów 66 najważniejszych firm branży perfumeryjnej. To miejsce pełne tajemnic towarzyszących powstawaniu i losom wielu wspaniałych woni, które zapoczątkowały mody i wyznaczyły trendy dla kolejnych pokoleń.
Budynek sam w sobie, elegancki i majestatyczny, stanowi symbol francuskiego art de vivre. Nazywany Moreau-Nélaton, od nazwiska malarza, który niegdyś wybrał to miejsce na swój dom, był następnie siedzibą m.in. Maison Christian Lacroix, by wreszcie stać się imponującym Le Grand Musée du Parfum.
To muzeum zmysłów i doświadczania zapachów – poprzez węch, smak, a nawet dotyk. Możliwość eksperymentowania z prezentowanymi tu woniami jest elementem precyzyjnie zaplanowanych działań edukacyjnych. Poprzez doświadczanie zwiedzający poznają złożoność procesów ekstrakcji zapachów i produkcji perfum od czasów antycznych aż po współczesne. Można powąchać kyphi – najstarszy zapach stworzony przez człowieka, pochodzący ze starożytnego Egiptu. Przechodząc przez cztery sekcje muzeum – poświęcone pokusie, świętym źródłom, ciekawostkom i rozwojowi nowoczesnej perfumerii – zwiedzający zyskują wielopoziomową wiedzę alchemiczną, historyczną i obyczajową związaną z perfumami.
Nie dziwi fakt, że to właśnie Paryż mieści takie muzeum. Francja to światowe centrum perfumeryjne, a Ludwik XIV, wielki miłośnik zapachów, już wieki temu nakazał swojemu perfumiarzowi tworzyć jeden zapach na każdy dzień tygodnia. Francja kocha pachnieć.
Muzeum prezentuje perfumy powstałe między 1921 a 2000 r. i częściową rekonstrukcję niezapomnianego zapachu Houbigant, tak ważnego dla historii perfum.
Zapachy prezentowane są w pełnych wdzięku klasycystycznych wnętrzach, inspirowanych jakby magicznymi ogrodami. Wielkie kielichy kwiatów „wylewają” swą woń na zwiedzających, a szklane gabloty ukazują bogactwo kształtów kunsztownie zaprojektowanych flakonów.
Vitra Schaudepot, Weil am Rhein
Schaudepot, zaprojektowane przez biuro architektoniczne z Bazylei – Herzog & de Meuron, stanowi rozszerzenie działalności Vitra Design Museum. To miejsce spotkań publiczności ze światowej klasy designem i ikonicznym wzornictwem. Kolekcję muzeum Vitry zalicza się do najważniejszych na świecie. Jest tu zbiór 7000 unikalnych mebli oraz 1000 różnorodnych lamp i materiałów archiwalnych, w tym należących do Charlesa i Ray Eamesów, Vernera Pantona i Alexandra Girarda.
Główny budynek Vitra Design Museum, zaprojektowany w 1989 r. przez Franka Gehry’ego, mieści obecnie wystawy tymczasowe. Po raz pierwszy od początku istnienia muzeum całość kolekcji jest prezentowana permanentnie w ramach Vitra Campus.
Prosty design budynku nawiązuje do pierwszej bryły Campusu – VitraHaus. Czerwone, ceglane ściany i proste okna sprawiają wrażenie idealnie gładkich, jednorodnych form. Jedynie z bliska widać, że mają lekką strukturę, bo wykonano je ręcznie. To taka subtelna gra detali – twierdzą architekci – nawiązująca do prostoty, a jednocześnie mistrzostwa mebli sygnowanych marką Vitra.
To uczta dla zmysłów i gratka dla kolekcjonerów. W firmowym sklepie sąsiadującym z muzeum można nabyć miniatury wszystkich modeli mebli kiedykolwiek wyprodukowanych pod marką Vitra.
Marciano Art Foundation, Los Angeles
Tegoroczna wiosna obfituje w fascynujące nowości na mapie muzeów prezentujących sztukę współczesną. Także to, Marciano Art Foundation, założone przez Paula i Maurice’a Marciano – twórców marki Guess, całą uwagę koncentruje na malarstwie, rzeźbie, fotografii i pracach multimedialnych powstałych w ostatnich trzech dziesięcioleciach.
Odnowiona świątynia masońska przy Wilshire Boulevard pomieści kolekcję ponad półtora tysiąca obiektów, m.in. prace Marka Grotjahna, Sterlinga Ruby’ego, Paula McCarthy’ego, Takashiego Murakamiego czy Mike’a Kelleya. Znajdą się tu także dzieła wschodzących gwiazd sztuki współczesnej i zupełnie nowych postaci sceny artystycznej.
Bracia Marciano skupiają się na dziełach nawiązujących tematycznie do masońskiej świątyni i na uduchowionej sztuce abstrakcyjnej. Wiele uwagi poświęcają takim artystom, jak Rudolf Stingel, Glenn Ligon, Christopher Wool, Sterling Ruby czy Albert Oehlen.
Ponad 10 000 metrów kwadratowych budynku zaprojektowanego w 1961 r. przez Millarda Sheetsa przechodzi gruntowną renowację, by stworzyć przestrzeń wystawienniczą dla głównej kolekcji. Niektóre z oryginalnych elementów architektonicznych i zdobniczych, np. murale czy posągi egipskich i rzymskich bogów wykonane z włoskiego marmuru, staną się integralnymi elementami muzeum. Pokaźny ogród będą zdobić rzeźby Oscara Tuazona, Danha Vō i Thomasa Houseago.
Zobacz także: