Massimo Castagna, dyrektor kreatywny Henge, w rozmowie z redaktor naczelną Agnieszką Bzdyra, opowiada o wadze materiału w procesie kreacji nowego produktu i grze kontrastów jako nowoczesnym sposobie ekspresji współczesnych wnętrz.

Ukończyłeś studia architektoniczne na Politechnice w Mediolanie na przełomie lat 70. i 80. Był to czas, kiedy królowało podejście multidyscyplinarne, humanistyczne, nieograniczone skalą projektu… W jaki sposób ten rodzaj edukacji ukształtował Cię jako designera?

Miałem zaszczyt studiować z Zanuso i Castiglionim, wraz z nimi ukończyłem Cini Boeri. Rzeczywiście, był to okres wystaw „od łyżki do miasta”. I chociaż specjalizacja prowadzi do dogłębnej znajomości określonego tematu, tam nauczono mnie patrzeć na rzeczy w całości i dostrzegać ich złożoność poprzez pryzmat ludzi i ich potrzeb, które zawsze znajdowały się w centrum zainteresowania.  Przezwyciężyłem nawyki, wizjonerstwo często odkładałem na bok, a marzenia zostawiałem dla samego siebie. Wszyscy wielcy mistrzowie przeszłości właśnie w ten sposób pozostawili swój ślad w historii designu. Ich zdolność do oderwania się od ograniczeń i wyprzedzenie czasu, w którym tworzyli by znaleźć rozwiązania zgodne z osobistą wizją i stawić czoła problemom technicznym w zależności od projektu, świadczyły o wielkim profesjonalizmie i de facto były głównym zadaniem dla architektów.

Massimo Castagna o designie

Kiedyś powiedziałeś: „design to nie jest ćwiczenie ze stylu”. Czym zatem jest dla Ciebie?

Moja rodzina pracowała z Osvaldo Borsanim, w czasach, kiedy koncepcja i termin „design” jeszcze nie istniały. Ja natomiast współpracowałem z Lodovico Acerbisem, który jest niewątpliwie jednym z ojców włoskiego designu. Moje korzenie w tej dziedzinie sięgają daleko. Dzisiejszy design wydaje się być wetknięty w cokolwiek, a samo pojęcie jest mocno nadużywane i nie zawsze odpowiada pierwotnej koncepcji. Prawdopodobnie w dzisiejszym świecie wzornictwa meblowego chodzi bardziej o styl niż o projekt, żywa jest tendencją do ubierania mebli, nadawania im atrakcyjnego kształtu, wskutek czego powstają podobne produkty w zależności od ich zastosowania komercyjnego.

Uważam, że temat jest znacznie bardziej złożony, wykracza poza formę i jej korespondencję ze stylem. To, co powinno być brane pod uwagę to ekspresja. Ekspresja rozumiana jako funkcjonalność zgodna z naszymi bieżącymi potrzebami, potrzebami współczesnego życia oraz z jego przemianami kulturowymi. Aby powstał innowacyjny produkt niezbędne są badania materiałów, procesów i technologii. On wytyczają przyszłą drogę i wprowadzają nową jakość.

Massimo Castagna o materiałach

W swojej pracy używasz naturalnych materiałów. Czy to element identyfikujący Cię jako designera czy jakiś inny powód stoi za tym wyborem?

Uważam, że konieczne jest przezwyciężenie niewolnictwa formy. Praca z materiałami poprzez zastosowanie rzemieślniczej obróbki może przynieść bardzo wysoki poziom ekspresji z interesującymi wynikami. Ponadto każdy naturalny materiał, w opozycji do syntetycznego, dobrze się starzeje. Uwydatnia swe piękno pokrywając się patyną czasu, wzmacnia swoją ekspresyjną moc. 

Materiały zawsze stanowią sedno procesu projektowego dla Ciebie. Czy to oznacza, że projektowanie produktu zaczynasz właśnie od wyboru materiału, a później przychodzi forma?

Czasami materiał jest źródłem inspiracji, innym razem należy zacząć od funkcji, która wywodzi się z potrzeb domu, nad którym pracuję. Do celu może także prowadzić hipoteza formy często sugerowana przez sztukę lub cokolwiek innego co może zainspirować. W zasadzie nie ma stałych zasad, ale bezwzględnie materiał jest zawsze istotnym elementem przepisu na udany design.

Massimo Castagna i marka Henge

Pracując na stanowisku dyrektora artystycznego marki Henge musisz się mierzyć z problemem ograniczonej dostępności rzadkich materiałów, jak chociażby kamienia użytego w projekcie stołu Synapses. Co dzieje się, kiedy źródło materiału wyczerpuje się? Czy zmiana kamienia oznacza zmianę konceptu produktu czy żyje on dalej w pięknej formie ubranej w nowe szaty?

Za każdym razem, gdy myślimy o tym, jak dany produkt może osiągnąć maksymalną ekspresję, wprowadzamy produkty Henge do świata galerii sztuki. Ich wyłączność i niepowtarzalność są cennymi elementami handlowymi. W projekcie stołu Synapses użyliśmy prążkowanego onyksu o niezwykłej urodzie, bardzo rzadkiego i dostępnego dla bardzo ograniczonej ilości egzemplarzy produktu. Byłoby nielogiczne wpływanie na dostępność materiału i tym samym zmniejszanie wyrazistej wartości i wytrzymałości produktu. Oczywiście stół można wykonać stosując gamę kamieni Henge, ale tylko z tym onyksem efekt jest tak spektakularny.

Zaledwie kilka lat wystarczyło by Henge stał się ikonicznym włoskim brandem. Czy wraz z rosnącym popytem na produkty firmy planowany jest proces industrializacji produkcji?

Henge wymyślił wizjonerski projekt, który wpłynął na trendy rynkowe. Jest to projekt odważny, który narodził się z analizy tego, co chcieliśmy mieć w naszym domu, a nie z badań rynku. Ku naszemu zaskoczeniu wiele osób na świecie miało te same pragnienia, to one pozwoliły na szybki rozwój marki. Henge jako marka zbudował swą pozycję realizując koncepcję produkcji opartą na pracy małych warsztatów rzemieślniczych. Każdy z nich gwarantuje doskonałość w swojej dziedzinie, opartą o wartość rąk i doświadczenia oraz długą tradycję. Henge nie jest i nigdy nie będzie produktem przemysłowym, jest prawdziwym produktem Made in Italy. Uprzemysłowienie procesów produkcji oznaczałoby zaprzeczenie powodu, dla którego powstała marka.

Massimo Castagna o koncepcji marki

Jesteś daleki od definiowania stylu Henge. Co zatem stoi za DNA tej marki?

Styl Henge nie jest z góry ustalony, jest wynikiem ciągłych prac badawczych i reinterpretacji, ewolucji i wrażliwości projektantów. Jest to kryterium pracy, które zrodziło Henge i jest prawdziwym DNA firmy.

To szczególne podejście do koncepcji kolekcji marki bierze się z idei domu jako miejsca kontrastów, różnych bytów i wielorakich funkcjonalności. Czy możesz rozwinąć ten wątek i powiedzieć, jak Ty rozumiesz współczesny interior design?

Mówiąc o modzie, Tom Ford powiedział, że czerpie ona inspiracje z przestrzeni i czasów, z miejsc i epok oraz że sposób, w jaki różne elementy są interpretowane i mieszane dzisiaj, sprawia, że ​​jest współczesna. Moda często łączy ze sobą pozornie niepasujące elementy z niewiarygodnymi efektami i poczuciem współczesności. Myślę, że ważne jest, aby unikać wszelkiego manieryzmu i formalizmu. Współczesne życie jest nieformalne i osobiste. Proces twórczy w projektowaniu domu nie różni się od podejścia do mody, zabawy z powinowactwami i przeciwieństwami. Gra kontrastów jest bardzo nowoczesnym sposobem myślenia o wnętrzu domu, dzięki którym jest on żywy i dynamiczny.

Massimo Castagna o współczesnych domach

Twierdzisz, że współczesne domy są identyczne wszędzie na świecie, że są to białe kubiki bez tożsamości. Jak chciałbyś by wyglądały?

Każde miejsce, każdy dom, ma swoją duszę, którą należy szanować i interpretować. Tak samo każdy klient ma swój osobisty styl życia, w którym łączy elementy przynoszące różne rezultaty. Na jednym biegunie są klienci ze świadomością własnego stereotypowego myślenia i postępowania, na drugim architekci ze swym powtarzalnym i charakterystycznym stylem. Wśród wielkich współczesnych architektów uważam, że Renzo Piano ma niezwykłą umiejętność interpretowania projektów całkowicie od siebie odmiennych. Realizacje w Berlinie, Nowej Kaledonii, Paryżu czy Genui i wielu innych miejscach, są za każdym razem wyjątkowe, precyzyjnie łącząc się z miejscem, czasem i klientem w zaskakujący sposób.

Więcej o marce Henge

Produkty tworzone przez Henge to wyjątkowe arcydzieła, które pielęgnują w swoich duszach cel podróży i wszystkie emocje przeżywane podczas ich realizacji. Te projekty potrafią mówić nie tylko za siebie, ale także za tych, którzy je wybierają. Nie jest to możliwe w przypadku przedmiotów produkowanych seryjnie, które nigdy tak naprawdę nie należą do użytkownika.

Filozofia, która przyświeca Henge od samego początku, opiera się na negowaniu tych przemysłowych zasad. W związku z tym Henge tworzy projekt całkowicie wyjątkowy. Projekt który ma dostarczyć nie tylko mebel, ale towarzysza w podróży życia każdego klienta. Kreacje wymyślone,  zaprojektowane i wykończone przez najbardziej błyskotliwe umysły i dłonie, mają stać się częścią życia tych, którzy je wybierają. Mają wzrastać, ewoluować i otaczać uczuciem każdego dnia. Dlatego  projekty Henge łączą się w kontrastach, różnorodności, uwalniając silną tożsamość. W ten sposób dostosowują się i żyją w różnych stylach, ustanawiając nowe harmonie, ciepło i kolory domu.

Podróż z Henge

Podróż rozpoczęła się, od świeżego spojrzenia na nasze otoczenie, pozornie zawieszone w ponadczasowym wymiarze i nietknięte nowoczesnością. Wnikliwy obserwator dostrzegł jego autentyczność i doskonałość kunsztu przekazywanego z pokolenia na pokolenie, czyli to co można nazwać mianem włoskiego know-how.

Podróż wymaga także spojrzenia w głąb siebie, chwili refleksji na temat tego, co chcielibyśmy mieć w domu i na temat współczesnego życia. Projekt wciąż ewoluuje, gromadząc nowe doświadczenia, inspiracje i reaguje na nie nowymi pomysłami. W ten sposób, droga prowadząca przez miejsca i czasy bezustannie reinterpretuje teraźniejszość.

A wszystko dlatego, że dla Henge to ludzie znajdują się w centrum uwagi i zainteresowań, a projekty marki odzwierciedlają zmieniające się potrzeby i pragnienia. Massimo Castagna doskonale zdaje sobie sprawę z tego, jak bardzo, dla wewnętrznej równowagi, potrzebujemy dobrego kompana, z którym przejdziemy przez życie.

Przegląd projektów Massimo Castagni

Wazony H-Vases wykonano z kamionki porcelanowej wypalanej w temperaturze 1250° C. Każdy z nich jest formowany ręcznie na kole garncarskim i wykańczany za pomocą tlenku i naturalnego wosku. Ten proces mieszania i nakładania także odbywa się przy pomocy rąk ludzkich. Dlatego każda waza to jedyne w swoim rodzaju, niepowtarzalne dzieło sztuki.

Z kolejnym unikatowym dziełem mamy do czynienia w przypadku baru – wyspy do kuchni Ozone Evo. Zaskakująca, nieforemna bryła zachwyca doborem materiałów i perfekcją wykończenia. Podświetlany od spodu blat i zlew z kamienia wieńczy zabudowę z drewna eukaliptusa obłożoną szlachetnym, oksydowanym metalem. Naturalne woski i oleje, oraz tradycyjne techniki produkcji nie pozostawiają wątpliwości, że mamy do czynienia z wyjątkowym rozwiązaniem, które można dostosować zgodnie z indywidualnymi potrzebami.

Funkcjonalność podyktowana rzeczywistymi potrzebami, zaklęta w cudownej formie i niepowtarzalnym designie. Noctis Vanity to rozwiązanie, którego konstrukcję i wykonano z litego drewna. Biurko z masywnego drewna dębowego można dodatkowo pokryć czarną oksydowaną stalą lub skórą z oferty Henge. Z zewnątrz jeszcze więcej intrygujących okładzin – oksydowane Titanio, oksydowane Platino, oksydowany mosiądz, czarny oksydowany mosiądz, porysowany mosiądz, H-Silver oraz Srebrna Patyna. Natomiast komoda wykonana z litego drewna eukaliptusowego w kolorze czarnym, to także okleina wykończona olejem, a jej blat wykonano z wyjątkowo przezroczystego szkła. Pierwsza szuflada z przegrodą wewnętrzną ze stali oksydowanej i dnem wyłożonym czarną skórą. Posiada także schowek z litego drewna eukaliptusowego w kolorze czarnym z drewna okleinowego, z półką z brązowanego szkła hartowanego.