Pomysłowe, oryginalne wzornictwo i wielopokoleniowa tradycja. Ręcznie wykonywane arcydzieła, które zachwycają mnogością barw i kształtów, decydują o tym, że szkło Murano, staje się wyjątkowym materiałem na scenie wzornictwa. Wybujałe formy i zręczna manipulacja kolorów, sprawiają, że akcesoria wykonane z Murano przywodzą na myśl surrealistyczne pejzaże senne, w których gra światła staje się głównym elementem.
Historia Murano
Szkło Murano, poza swoją barwną strukturą, wyróżnia się równie barwną historią. Ogranicza się ona do niewielkiej weneckiej wyspy, otoczonej legendami i przesiąkniętej alchemicznymi eksperymentami. Cofnijmy się więc do 1291 roku, kiedy to wenecki rząd nakazał szklarzom przeniesienie się do Murano. Dlaczego? W ramach środków zapobiegawczych, aby uniknąć wielkiego pożaru. Od tego momentu, mała wyspa, stała się jednym z najważniejszych ośrodków szklarstwa na świecie.
Mimo że alchemia była niczym więcej niż wczesnymi badaniami w dziedzinie nauk chemicznych i fizycznych, traktowano ją nieco podejrzliwie. Często interpretowano laboratoria alchemików jako ośrodki czarów. Dzięki wytapianiu metali, stosowaniu sproszkowanych pierwiastków i uzyskiwaniu olśniewających kolorów, które zdawały się być wyrwane spod ziemi, przedmioty ze szkła Murano w wielu momentach historii były uważane za magiczne.
Proces uzyskiwania szkła Murano
Szkło Murano wytwarzane jest z krzemionki, sody, wapna i potasu, które topi się w piecu w temperaturze sięgającej aż 1500°C. Do masy szklanej dodaje się bardzo cienkie warstwy prawdziwego złota lub srebra, a także minerały, które nadają szkłu żywe kolory. Miedź używana jest do uzyskania iskier przypominających minerały Avventuriny, a cynk dodaje się dla osiągnięcia idealnego odcienia bieli. Natomiast dzięki kobaltowi masa szkła uzyskuje głęboki odcień błękitu, a wreszcie mangan, pozwala na otrzymanie lawendowego koloru.
Kunszt ręcznej obróbki szkła, nie kończy się jednak na tym etapie. Powstała w ten sposób płynna masa szklana jest następnie wydmuchiwana przez usta i/lub modyfikowana przez mistrzów szklarskich. To seria skomplikowanych czynności przy użyciu specjalnych technik, takich jak Millefiori, Sommerso, Reticello, Filligrana czy Bullicante.
Wystawa Empathic – Discovering a Glass Legacy
Luca Nichetto, kurator czwartej wystawy w InGalleria, Galerii Sztuki Punta Conterie w Murano w Wenecji, wybrał przymiotnik jako część nazwy pokazu – empatyczny. Zdolność do dzielenia się uczuciami z innymi, w tym przypadku za pomocą mocy materii i kształtu. Do 10 kwietnia 2022, można było obejrzeć wyjątkowe instalacje i limitowane edycje dzieł Ini Archibong, Noé Duchaufour-Lawrance’a, GamFratesi, Benjamina Huberta, Richarda Huttena, Luki Nichetto, Eleny Salmistraro i Marca Thorpe’a.
Szkło Murano to mój ulubiony materiał i klucz do zrozumienia mojego podejścia do projektowania” – mówi Nichetto. „Od narzędzi najczęściej używanych w tradycyjnym rzemiośle szklarskim w Murano, po odkrywanie nowych technik. Wiele moich projektów inspirowanych jest produkcją szkła w Murano. Mam szczęście mieć dostęp do tego świata od wczesnego dzieciństwa, a dziś wykorzystuję szkło z Murano w większości projektów”.
Noé Duchaufour-Lawrance znalazł inspirację w wielu odcieniach użytych w serii zdjęć „Down by the water” autorstwa fotografki Lucie Jean. Dzięki skoncentrowaniu się na małej wyspie w Lagunie Weneckiej, zwanej Madonna del Monte, powstała seria niewielkich rozmiarów mebli i rzeźb o tej samej nazwie.
Praca Ini Archibonga odtwarza tradycyjne afrykańskie drewniane maski (jak sam nazywa „cztery empatyczne i ochronne duchy, które człowiek może objąć, aby poruszać się w sferze ziemskiej”) za pomocą uważnej pracy ze szkłem.
„Wiedząc, że istnieje historyczny precedens wymiany kulturowej między Muranezem a Afryką, stwarza to perspektywę dalszego dialogu między kulturami poprzez rzemiosło i duchowość” – mówi.
Nieskończona polichromia Empathic – Discovering a Glass Legacy
Elena Salmistraro również szukała inspiracji w postaciach fikcyjnych. Meduza to pomysłowe ujęcie wężowłosej Gorgony. Lustro ozdobione wijącymi się i kolorowymi formami, które wydają się ślizgać po odbijającej się powierzchni, ośmielając zwiedzających do posłania spojrzeń.
Richard Hutten eksperymentował natomiast z nakładaniem kolorów i wertykalnością w swoim warstwowym totemie, którego intensywność prześciga się ze zróżnicowaniem.
Seria obiektów Granule Benjamina Huberta, wykorzystująca eksperymentalne techniki obróbki szkła, charakteryzuje się ziarnistą, gładką i satynową fakturą w całej okazałości polichromii kolorów.
Wreszcie Enrico Fratesi z kopenhaskiej pracowni GamFratesi, stworzył Palafit jako celebrację fundamentów Wenecji. Jego seria łączy organiczne szklane misy z drewnianymi wspornikami wykonanymi z „bricole”, czyli słupów wyznaczających drogi wodne w lagunie.
Polichromatyczne królestwo szkła VENINI
Wyjątkowym punktem na mapie szkła Murano jest VENINI. Każde spotkanie niezliczonych artystów, przybywających z różnych stron świata, zaczyna się od poznania tajemniczego uroku Fornace. Daje to początek skrzyżowania rzemiosła, dziedzictwa szklarskiego Murano, awangardowego designu i najczystszej formy kreatywności. To niekończąca się przygoda, która uosabia tożsamość VENINI. Bogata paleta ponad stu dwudziestu odcieni VENINI, jest najlepszym wyrazem unikalnego dziedzictwa artystycznego i kulturowego, z którego Fornace słynie na całym świecie: nie ma sobie równych na scenie produkcji szkła z Murano. Każdy kolor ma zatem swoją własną recepturę, która jest wynikiem szeroko zakrojonych eksperymentów chromatycznych.
Od 1921 r. firma VENINI przekształca szlachetny piasek krzemionkowy w stopione szkło, które następnie jest ręcznie wydmuchiwane i obrabiane, co odzwierciedla idealną równowagę między tradycyjnymi technikami, a współczesną sztuką i wzornictwem. Szlachetne dzieła „Made in Murano” powstają dzięki wielowiekowym umiejętnościom i wiedzy.
Kolekcja Acqua zainspirowana jest siłą natury. Waza przywodzi na myśl wodę, która otacza, przykrywa i kształtuje.
„Kształty wazonu nawiązują do japońskiej natury, przypominając kamyczki i wodę płynącą w górskich strumieniach. Wazon z jednym kwiatem jest kwintesencją prostoty, dlatego zdobi japońską ceremonię parzenia herbaty. Wschodzące Słońce spotyka się ze sztuką dmuchania szkła Murano. Chwila do świętowania.”
Kolekcja oświetlenia z duszą Murano
Kolory i wirujące wzory w szkle Murano to osobista interpretacja projektu tkaniny Terrazzo, autorstwa Josefa Franka. Będącą jedną ze 160 grafik austriackiego architekta znajdujących się w archiwum Svenkst Tenn. Fusa, składa się z ręcznie wykonanych lamp oraz szklanego lampionu, wyprodukowanego w samym Murano. Jaskrawe kolory, mieszanie faktur i wybujałe wzory, które przywodzą na myśl mozaiki w starych weneckich budynkach, podziałały na Nichetto stymulująco.
„Kiedy zobaczyłem ten wzór, pomyślałem, że kamienie w motywie wyglądają jak mozaika i szkło Murano. Podkreśliłem różne formacje, połączyłem je i nadałem im nowe życie w postaci oświetlenia” – wyjaśnia Luca Nichetto.
Nazwa Fusa pochodzi od włoskiego słowa oznaczającego „stapiany”. Przywołuje to na myśl specjalną technikę stosowaną do uzyskania wyrazistych kolorów i faktur szkła.
Lampy przyjęły iście rzeźbiarskie kształty, składając się z kilku części o różnych wykończeniach, wyważonych tak, aby ostatecznie tworzyć harmonijne kombinacje. Szklany korpus spoczywa na eleganckiej, cylindrycznej i mosiężnej podstawie. Są one jak unikalne dzieło sztuki ze specjalnymi efektami kolorystycznymi. Atrakcyjne i wyrafinowane barwy wprowadzają do przestrzeni radosną atmosferę.
Szkło Murano jest owocem właściwie tysiącletniej tradycji ręcznego wytwarzania, wzbogaconym intrygą nieznanego. Przesiąknięte tajemnicą, podbudowane mitologią i strzegące alchemicznych sekretów minionych epok, ostatecznie Murano odzwierciedla wspólne pragnienie otaczania się przedmiotami pełnymi piękna, zabarwionego niekończącym się ludzkim dążeniem do doskonałości.
Zobacz także:
