Na początku maja 2014 roku, dzięki staraniom Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie otwarto dla publiczności dom w Szuminie. Od 2017 roku obiekt ten jest oddziałem Muzeum, a zwiedzać możemy go podczas wcześniej umawianych wycieczek z przewodnikiem. Ten położony w malowniczym dorzeczu Bugu drewniany dom jest przestrzennym manifestem idei Formy Otwartej. Idei, którą Oskar Hansen, polski członek Team 10, uczynił osią swojej twórczości architektonicznej.
Prywatna Forma Otwarta
Dom, budowany od 1968 roku, to jedna z niewielu prac Hansenów zrealizowanych zgodnie z ich życzeniem. Większość ich projektów ograniczał socjalistyczny przemysł budowlany. Tutaj natomiast architektura płynnie łączy wnętrze i zewnętrze, jednocześnie zawierając w sobie pierwiastek zmiany. W związku z tym łatwo adaptuje się do zmieniających się potrzeb użytkowników i ożywa wraz z obecnością ludzi. Zresztą atmosferę tego miejsca tworzą także ślady po słynnych mieszkańców, wśród nich gołębnik, który Zofia Hansen uważała za najlepsze dzieło jej męża.
Oskar Hansen
Oskar Hansen urodził się w Helsinkach w 1922 roku, studia rozpoczął jeszcze przed wojną w Wilnie, a potem kontynuował je na Wydziale Architektury Politechniki Warszawskiej. Tam spotkał swoją żonę i wraz z nią tworzył w latach 50. XX wieku teorię Formy Otwartej. To bez wątpienia jeden z najważniejszych duetów, które odcisnęły piętno na historii polskiej architektury. Architekt, artysta, teoretyk i pedagog, od czasu studiów i zagranicznych praktyk słynął z błyskotliwych wystąpień i odważnych teorii. Na kongresie CIAM w Bergamo w 1949 roku, wsławił się jako „polski student”, który odważył się publicznie skrytykować Le Corbusiera. Jeden z jego pierwszych projektów, który prowadził razem z Lechosławem Rosińskim, dotyczył przebudowy kina Świt na tymczasowy ratusz. Nie był to sukces, ponieważ został ostro skrytykowany za niespełnienie wymogów doktryny socrealizmu. Skończyło się nieprzyjemnie – sądem koleżeńskim, gdzie zagrożono mu utratą praw do wykonywania zawodu. Był to rok 1952.
Architekt, artysta, teoretyk i pedagog
W związku z powyższym skierował swoje działania ku malarstwu, rzeźbie i projektowaniu pawilonów wystawowych, które dawały mu więcej swobody twórczej. Te projekty dawały mu możliwość dopracowania teorii Formy Otwartej, w czym pomagała mu Zofia. Manifest ogłosił w 1959 roku. Teoria ta odrzucała hierarchię między architektem i użytkownikiem. Postulowała natomiast traktowanie architektury jako „passe-partout” dla życia, otwartej na zmiany i indywidualną ekspresję użytkownika. Stosował ją we wszystkich swoich projektach, od koncepcji Linearnego Systemu Ciągłego, przez osiedla im. Juliusza Słowackiego w Lublinie i Przyczółek Grochowski w Warszawie, na swoim mieszkaniu i domku letniskowym kończąc. Od 1952 do 1983 roku wykładał na Wydziale Rzeźby Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie, szerząc założenia teorii Formy Otwartej wśród swoich studentów.
