Uroczyste otwarcie najnowszej wystawy Vitra Design Museum miało miejsce przed dwoma dniami. Zatytułowano ją Objects of Desire: Surrealism and Design 1924 – Today. Traktuje o tym, w jaki sposób awangardowy ruch artystyczny wpływa na dzisiejszy design. Surrealizm był jednym z najważniejszych ruchów artystycznych ubiegłego wieku. Ale w jaki sposób zasady surrealizmu, które powstały w awangardowych kręgach Paryża w latach 20. XX wieku, przełożyły się na projekt z tego okresu? Oraz gdzie odnajdujemy reminiscencje tego ruchu w dzisiejszych projektach?
Mateo Kries, kurator wystawy i dyrektor Muzeum Designu Vitra, tak wprowadza w temat:
Surrealizm był jednym z najbardziej wpływowych ruchów artystycznych XX wieku. Wiele dzieł surrealistów, takich jak Salvador Dalí, René Magritte, Meret Oppenheim czy Man Ray, zostało zainspirowanych przedmiotami codziennego użytku i eksplorowało świat snów, emocji i nieświadomości wbudowanych w naszą kulturę materialną. Od lat 30. XX wieku surrealizm miał znaczący wpływ na projektowanie, od mebli, wnętrz i mody po film i projektowanie graficzne”.
W historii sztuki dekoracyjnej temat surrealizmu w projektowaniu zawsze pomijano, ponieważ dominował w nim ruch modernistyczny. Dopiero w 2007 roku Victoria & Albert Museum w Londynie zaprezentowało wystawę Surreal Things, która po raz pierwszy na taką skalę skategoryzowała sam ruch i jego wpływy.
Ruch francuski powstał w 1924 roku, kiedy jego duchowy ojciec André Breton założył grupę surrealistów. Do tej pory kojarzono ją głównie z marzycielskimi i fantastycznymi wizjami malarzy i rzeźbiarzy. Jednak wkrótce koncepcja dotarła również do świata przedmiotów użytkowych i wnętrz. W rezultacie jej ironiczne zasady i absurdalne historie były odtąd wykorzystywane przez projektantów na całym świecie.
Surrealizam jako wartość ponadczasowa
Wystawa w Vitra Design Museum po raz pierwszy przedstawia surrealizm jako ogólną tendencję lub ponadczasową filozofię. Poprzez bardzo różnorodną selekcję artystów i projektantów oraz obszerny wybór ich dzieł, prezentuje surrealizm i jego połączenie ze światem materialnym.
Oczywiście prezentuje się tu przedmioty dekoracyjne ze złotej ery surrealizmu. Stworzone przez symbole tego ruchu – Salvadora Dalí lub Jean-Michela Franka. W tej selekcji nie zabrakło słynnej sofy Mae West. Następnie odsłania się globalny zasięg tego ruchu w pracach Isamu Noguchi, Carlo Mollino, Fredericka Kieslera i niekonwencjonalnego włoskiego dekoratora Aldo Tury.
Uznane dzieła Achille Castiglioniego, Ray Eames lub Shiro Kuramaty prezentuje się w nowym świetle. Uzupełniono je bowiem o związane z nimi ironiczne żarty i tajemnicze historie. Na koniec, dowody ponadczasowości tego ruchu prezentowane są także przez wybranych współczesnych artystów. Projekty autorstwa Front Design, BLESS czy Konstantina Grcica, podkreślając wiele surrealistycznych wpływów w projektowaniu.
