Nazwa Biały Dom nasuwa na myśl stolicę Stanów Zjednoczonych i siedzibę głowy tego państwa. Jednak istnieje inny biały dom, częściej nazywany La Maison Blanche, który dla miłośników architektury może być znacznie ważniejszy od tego pierwszego. Rezydencja zbudowana w La Chaux-de-Fonds w Szwajcarii w 1912 roku jest pierwszym niezależnym projektem Le Corbusiera. Dom powstał na zlecenie rodziców architekta jako dom rodzinny. W nim młody Charles Édouard Jeanneret miał także swój pokój oraz atelier.
Biały Dom Le Corbusier’a
W prostocie konstrukcji możemy wyczytać jaki wpływ na świeżo upieczonego architekta miał w Paryżu August Perret, a w Wiedniu Josef Hoffmann. Organizacja przestrzeni wewnętrznych zmienia się na każdym piętrze w oparciu o podobną strukturę.
… I pomyślałem o naszym domu, całym białym pod księżycem i pobłogosławiłem Eda, że chciał tej bieli […] Dziękuję uprzejmie za list, który pokazuje mi, jak bardzo cieszycie się swoim domem, rozumiem całą intymność, ciepło, przestronność, przyjaciół, którzy Was odwiedzają, przedmioty, muzykę, reprodukcje ludzkich lub fantastycznych posągów.” – Albert Jeanneret, brat Le Corbusiera, list do rodziców, 19.11.1913
Jak sam Le Corbusier opisywał dom w ogłoszeniu o jego sprzedaży z 21 stycznia 1919 roku:
Podstawowa konstrukcja budynku składa się tylko z zewnętrznych ścian i czterech wewnętrznych filarów o wymiarach 50 x 60 cm. Pozostałe ściany to lekkie przegrody, które można łatwo wymienić bez dużych kosztów […] proporcje wszystkich pomieszczeń zostały starannie zbadane i […] proporcje niektórych pomieszczeń są zgodne ze szczególnymi prawami architektury, które dziś całkowicie zaginęły, ale które były używane wcześniej w wielkich epokach sztuki antycznej (stosunek matematyczny, długość, głębokość, wysokość).
Przytulne i funkcjonalne wnętrza
Cztery wewnętrzne kolumny organizują środek konstrukcji i sytuują przestrzeń rodziny w salonie muzycznym. Był to hołd dla matki architekta. Pomimo zamiłowania Le Corbusiera do czystości i nowoczesnych, minimalistycznych rozwiązań, wnętrze domu miało być przytulne. Z tego powodu ściany pomalowano na jasne kolory, a salon pokryły tapety z motywem kwiatowym. Tylko hol wejściowy, bibliotekę oraz mały salon pokryto jutą. Z kolei ściany w pokoju Charlesa Edouarda na piętrze pokryto farbą kolory ochry.
Podłogi w korytarzach, kuchni i łazienkach wyłożono linoleum w niebiesko-białą kratkę. Natomiast płytki w przedsionku są w biało-czarną kratę. Zachował się oryginalny ceramiczny kominek, nad którym znajdowało się zdobione nadproże z datą „1913” z dwoma rogami obfitości i dwoma ptakami (jeden żywy i jeden martwy). To dzieło Charlesa Edouarda Jeannereta zniknęło w latach 90. XX wieku…
Dom zbudowano na wzgórzu, w miejscu do którego nie dotarła publiczna sieć wodociągowa. W związku z tym deszczówka z dachu spływała do cysterny znajdującej się pod budynkiem. Stamtąd wodę przepompowano do zbiornika na poddaszu. Za pomocą grawitacji i sieci hydraulicznej trafiała dalej do kranów w łazienkach i kuchni. Co ciekawe drewniany zbiornik wyłożony podwójną warstwą blachy cynkowej, jest wciąż na swoim miejscu.
Biały Dom w oryginale
Rodzina Jeanneret sprzedała dom w 1919 roku i od tego czasu budynek przechodził z rąk do rąk, podlegając licznym przebudowom. W 1979 roku ponownie się nim zainteresowano, a w roku 2000 powstało Stowarzyszenie Maison Blanche. Wysiłkiem tej instytucji przywrócono do stanu oryginalnego biały dom, otaczający go ogród oraz sąsiadujący z nim uroczy letni domek. W rezultacie od 2005 roku udostępniono go zwiedzającym i w każdy weekend możemy przenosić się do świata młodego Le Corbusiera.
